Εμμανουήλ Κριαράς - Μιχαήλ Σακελλαρίου
Τιμητικό αφιέρωμα μνήμης
Με την εκπνοή του 2014 δεν πρέπει να αφήσουμε αμνημόνευτο το γεγονός ότι δύο σπουδαίοι Έλληνες λόγιοι έφυγαν πλήρεις ημερών από κοντά μας. Πρόκειται για τον καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά που απεβίωσε στις 22 Αυγούστου, και τον καθηγητή και ακαδημαϊκό Μιχαήλ Σακελλαρίου που απεβίωσε στις 16 Αυγούστου. Και οι δύο διακρίθηκαν, ο καθένας στον χώρο του, για το επιστημονικό κύρος τους, τη βαθειά καλλιέργεια και το δημοκρατικό ήθος τους, αφήνοντας με το θάνατό τους πνευματικά φτωχότερη την Ελλάδα. Και οι δύο συνδέονται με το Σχολείο μας, με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Δείτε το Πρόγραμμα Διαλέξεων της Σχολής για το σχολικό έτος 1949-50, στο οποίο συμμετέχουν, μεταξύ άλλων σημαντικών προσωπικοτήτων της πνευματικής Ελλάδας του 20ου αιώνα, ο Μ. Σακελλαρίου («Ο Ηρόδοτος και το έργον του») και ο Μ. Κριαράς («Η κρητική αναγέννησις»).
Ο Εμμανουήλ Κριαράς συνδεόταν με στενή φιλία, προσωπική και οικογενειακή, με τον Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο. Στον Πρόλογο του βιβλίου Από την αλληλογραφία Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου και Εμμ. και Αικ. Κριαρά: τα σωζόμενα (επιμ. Εμμ. Κριαρά, Αθήνα, 2008), ο Κριαράς σημειώνει: «Οι δημοσιευμένες και αναδημοσιευόμενες σήμερα επιστολές μαρτυρούν το στενό σύνδεσμό μου με τον Παναγιωτόπουλο, αλλά και των δύο οικογενειών μας […] Και πράγματι η φιλία μας έμεινε αδιατάρακτη και ενισχυόμενη έως τον θάνατό του (1982). Γι’ αυτό και δεν ξενίζει, νομίζω, το ότι νωρίς δηλώνεται στα γράμματά του βαθειά συμπάθεια και αγάπη, αμοιβαία εκτίμηση, ειλικρινής θαυμασμός με την ευκαιρία ανταλλαγής αντιτύπων από δημοσιεύματα των αλληλογράφων.»
Ακόμη και μετά το θάνατο του Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου το 1982, ο Εμμ. Κριαράς τίμησε τη Σχολή με την υποστήριξη και τη φιλία του: συμμετείχε σε επιμορφωτικά σεμινάρια που είχε οργανώσει η Σχολή για το εκπαιδευτικό προσωπικό της και αργότερα, όταν η μετακίνησή του από τη Θεσσαλονίκη κατέστη δύσκολη, εξακολούθησε να παρακολουθεί τα δρώμενα του Σχολείου, τα έντυπά του, το Έργα και Ημέρες και το Δελτίο Εκπαιδευτικού Προβληματισμού και Επικοινωνίας, πάντα ενθαρρύνοντας και συμβουλεύοντας. Η αλληλογραφία του με τον Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο εκδόθηκε σε δύο τόμους από τις Εκδόσεις της Σχολής Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου:
-
Επιστολές Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου και Εμμ. και Αικ. Κριαρά, επιμέλεια Εμμ. Κριαρά, 2004.
-
Από την αλληλογραφία Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου και Εμμ. και Αικ. Κριαρά: τα σωζόμενα, επιμέλεια Εμμ. Κριαρά, 2008.
Ο Μιχαήλ Σακελλαρίου συνδέθηκε με τη Σχολή ως μαθητής και καθηγητής. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο «Eλληνικόν Εκπαιδευτήριον Δ.Ν.Μακρή», την Α΄ περίοδο της ιστορίας του Σχολείου μας, και στη συνέχεια σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στην Σορβόννη, και στο Collège de France.
Από τον Σεπτέμβριο 1938 έως τον Αύγουστο 1950, κατά την Β΄ περίοδο της ιστορίας του Σχολείου, επί Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου – Δ. Β. Ελευθεριάδη, δίδαξε ως φιλόλογος σε αυτό. Το 1939 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια εργάστηκε ως ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και στο Γαλλικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS, 1951-1954). Επανήλθε στο Σχολείο τον Σεπτέμβριο 1956 και δίδαξε ως το 1960, οπότε εγκατέλειψε τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση γιατί το προηγούμενο έτος είχε εκλεγεί καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Το 1983 εξελέγη ακαδημαϊκός και το 1992 διετέλεσε Πρόεδρος της Ακαδημίας.
Στο τιμητικό αφιέρωμα μνήμης μπορείτε να διαβάσετε άρθρα σχετικά με τη συμβολή του Εμμ. Κριαρά και του Μιχ. Σακελλαρίου στην επιστήμη τους, καθώς και πλήρη βιογραφικά τους. Ειδικά για το παρόν τιμητικό αφιέρωμα και τον Μιχ. Σακελλαρίου έγραψαν οι κ. Έβη Τουλούπα («Ο Μιχάλης Σακελαρίου, από την αρχή της γνωριμίας μας έως το τέλος»), επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων, και η μαθήτριά του Άννα Χιτζανίδου, απόφοιτος του 1948, («Μετά πολλά χρόνια»), Γεωπόνος, Διευθύντρια του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου.
«Κριαράς - Σακελλαρίου: Πρώτη συνεκτίμηση της ζωής και του έργου τους» του Δημήτρη Μαρωνίτη, ΤΟ ΒΗΜΑ
Εμμανουήλ Κριαράς:
«Εμμανουήλ Γ. Κριαράς (1906-2014): Eνας δάσκαλος του γένους», ΤΟ ΒΗΜΑ
«Εμμ. Κριαράς, η διαδρομή ενός σπουδαίου Έλληνα» της Μαρίας Κατσουνάκη, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
«Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 108 χρονών ο Εμμανουήλ Κριαράς», Alfavita
«Πέθανε πλήρης ημερών ο Εμμανουήλ Κριαράς», ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Συνέντευξη στη Γιώτα Μυρτσιώτη, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Συνέντευξη του Εμμανουήλ Κριαρά στο Δελτίο Εκπαιδευτικού Προβληματισμού και Επικοινωνίας, τεύχ. 43
Αποτίμηση του έργου του Κριαρά από τον Χριστόφορο Χαραλαμπάκη,ΤΟ ΒΗΜΑ
Αφιέρωμα στον Εμμανουήλ Κριαρά, περιοδικό ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
Μιχαήλ Σακελλαρίου:
Δρ. Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου, WHO IS WHO
«Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου: "διέλυσε νοσηρούς μύθους"», The Book's Journal
«Μιχαήλ Σακελλαρίου, ο λόγιος που υπηρέτησε την κοινωνία» της Όλγας Σελλά, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου του Μιχαήλ Σακελλαρίου από τον Πασχάλη Κιτρομηλίδη, ΤΟ ΒΗΜΑ
Αφιέρωμα του περιοδικού The Book's Journal
